Nowiny ze świata- czyli o roli i znaczeniu gazet rękopiśmiennych
W międzynarodowym czasopiśmie naukowym Opera Historica ukazał się właśnie najnowszy artykuł dr hab. Anny Penkały-Jastrzębskiej zatytułowany: „News of the World The Role of Handwritten Newspapers in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Early 18th Century”.
Artykuł stanowi pierwszą próbę holistycznego ujęcia zagadnienia skali przepływu informacji z europejskich dworów monarszych do Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVIII wieku. Gazety rękopiśmienne stanowiły – poza korespondencją – jedno z najważniejszych narzędzi informacyjnych i opiniotwórczych w XVIII wieku. Prezentowane wyniki badań są efektem kwerend źródłowych prowadzonych w Archiwum Głównym Akt Dawnych, Bibliotece Polskiej Akademii nauk w Kórniku, Archiwum Narodowym w Krakowie, Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Centralnym Archiwum Państwowym Ukrainy w Kijowie, Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku oraz Hauptstaatsarchiv Dresden. Zachowane materiały archiwalne dają szanse na przeprowadzenie unikatowych badań nad zakresem przepływu informacji w Europie XVIII wieku, a także wykazanie szczególnie interesujących tematów i zagadnień, na których opierała się ówczesna polityka informacyjna. Przeprowadzona analiza nie tylko ujawnia zakres przepływu informacji, ale także pozwala wnioskować co do znaczenia i popularności określonych wiadomości. Zachowany materiał źródłowy umożliwia więc rozpoznanie specyfiki kreowania polityki informacyjnej w odniesieniu do realiów społeczeństwa dawnego, ale też doskonałe źródło do badań ówczesnej mentalności. Relacje zamieszczane w gazetach rękopiśmiennych stanowią też doskonałe źródło do analizy zagadnienia przepływu informacji w osiemnastowiecznej Europie i otwierają pole do interdyscyplinarnych badań w perspektywie ponadnarodowej. Rzucają też nowe światło na funkcję i rolę ówczesnych środków przekazu.