Chodkiewiczowa Cecylia z Sapiehów

Chodkiewiczowa Cecylia z Sapiehów (zm. 1762)

Rodzice: kasztelan trocki Kazimierz Władysław Sapieha i Franciszka z Kopciów Sapieżyna

Mąż:

(od 1710r) Jan Karol Chodkiewicz (zm. 1712)

drugi mąż- Michał Tyzenhauz podkomorzy wileński (małżeństwo zakończone rozwodem)

Dzieci:

Adam Tadeusz Chodkiewicz, wojewoda brzeski

 

Cecylia z Sapiehów Chodkiewiczowa, urodzona w 1688 r., wraz z trójką rodzeństwa wychowała się na dworze Sapiehów. Za mąż wydana została w wieku dwudziestu dwóch lat, kiedy to pojęła starszego od siebie o dwa lata Jana Karola Chodkiewicza. Chodkiewicz otoczył młodą żonę oczekiwaną troską, o czym świadczy zachowana korespondencja. Przedwczesna śmierć Jana Karola w 1712 r. zupełnie wywróciła dotychczasowe życie Cecylii. W pierwszych latach po śmierci męża wdowa zupełnie zatraciła się w poczuciu zdania się na łaskę i protekcję krewnych. Zakusy majątkowe krewnych Jana Karola, w tym jego matki Marianny z Naruszewiczów l°v. Chodkiewiczowej, 2°v. Kaczanowskiej oraz siostry — Joanny Zarankowej, nie ułatwiały jej zadania. Krewne męża usiłowały doprowadzić do oddania przez Cecylię praw do Możejkowa, a także starostw, które ta otrzymała zgodnie z umową dożywocia jaką spisała z mężem.

Moment kolejnego zamążpójścia okazał się początkiem kolejnych zawirowań w życiu Cecylii. Drugi mąż nie dorównywał Chodkiewiczowi zaangażowaniem w sprawy rodzinne, szybko ostygły też uczucia między małżonkami. Małżonkowie szybko wkroczyli na drogę sądową -sumariusz akt procesowych wskazuje, że wśród spraw wytoczonych podkomorzemu wileńskiemu znajdowały się oskarżenia o przywłaszczenie klejnotów, złota, srebra, a także  kłopoty rodzinne i przemoc fizyczna i psychiczna, jaką stosował on wobec Cecylii. Wobec niepowodzeń w życiu uczuciowym, Cecylia bardzo silnie zaangażowała się w protekcję dla swego syna Adama Tadeusza. W uznaniu za poparcie udzielone Wettynowi w trakcie walki o koronę Chodkiewicz otrzymał między innymi godność wojewody brzeskiego.  Matka aktywnie uczestniczyła w ożenku potomka, który za towarzyszkę życia pojął Rozalię Ewę Czapską. Lata aktywnego wspierania kariery syna nie przyniosły jednak zamierzonego rezultatu – Adam Tadeusz bowiem zmarł najprawdopodobniej w 1747 r., przeżywszy zaledwie niespełna trzydzieści pięć lat.

Dwór:

Lata samodzielnego zarządzania majątkiem upłynęły Cecylii na poszukiwaniu sposobów zabezpieczenia dóbr Chodkiewiczów dla swego syna Adama Tadeusza, a po jego przedwczesnej śmierci dla jego jedynego syna, a wnuka Cecylii- Jana Mikołaja. Większość czasu Chodkiewiczowa spędzała na swym dworze w Możejkowie Wielkim. Dożyła tam późnej starości. Zmarła w 1762 r., mając siedemdziesiąt cztery lata. Wnuk Jan Mikołaj odziedziczył po babce i jej bracie Fryderyku rozległe włości, w tym dobra czarnobylskie, które do tej pory znajdowały się w rękach sapieżyńskich

Szerzej o postaci:

Penkała A., „Cysieńka” : listy Cecylii z Sapiehów Chodkiewiczowej jako relacja trudnej drogi dojrzewania do samodzielności [w:] Kobiece kręgi korespondencyjne w XVII-XIX wieku, redakcja Bożena Popiołek, Urszula Kicińska, Agnieszka Słaby, Kraków 2016 LINK