PRZETAK

Znaczenie terminu:

duże, okrągłe sito do ręcznego przesiewania. W wyniku przesiewania dochodziło do oddzielania od siebie obiektów o małych i większych ziarnach lub do oddzielania obiektów stałych od płynów. Stosowano go w gospodarstwie domowym, rolnictwie, ogrodnictwie oraz budownictwie. W dawnej Polsce wykonywano go najczęściej z końskiego włosia. W zależności od zastosowania mają różne rozmiary (średnicę oraz ilość oczek)

Zapis źródłowy:

W folwarku szlacheckim gospodynie odpowiedzialne były m.in. za marynowanie ziół na zimę. Konkretne rośliny najpierw blanszowano (lekko obgotowywani we wrzątku), po czym wrzucano je do zimnej wody. Po ostygnięciu należało wyłożyć je na „przetak, żeby woda ściekła”. [Artykuł V, Rozdział VIII O potrzebach dla drobiu y kuchni służących. Sposób kwaszenia warzywa, w: Ustawy Powszechne Dla Dobr Moich Rządzcow : Podług Exemplarza drukowanego tego roku w Siemiatyczach za rozkazem J. O. Xiężny Jabłonowskiey, Woiewodziny Bracławskiey. T. 1, Warszawa 1786, Biblioteka Jagiellońska  St. Dr. 588975 I / 1