HUMORY

Znaczenie terminu:

humory (teoria humoralna) – pogląd, zgodnie z którym uważano, że w ciele człowieka istnieją cztery płyny (humory): krew, żółć, śluz (flgma) oraz czarna żółć. Wypełniają one ciało, a ich wzajemne stosunki wpływają na zdorowie i temperament człowieka. Twórcą tej teorii był Hipokrates, a spisana została przez jego zięcia i ucznia Polibosa w dziele O naturze człowieka (znanym pod łacińskim tytułem De natura hominis) wchodzącym w skład zbioru Corpus Hippocraticum.

Zapis źródłowy:

„ciężkość odetchnienia zda mi się, iż pochodzi z zamulenia i gęstości humorów, dlatego ordynowałem pigułki rezolwujące i zioła. Pigułki zażywać codzienne rano pięć i na noc pięć i popić zielem. Ziele zaś zażywać tak jak herbaty, zażywszy pigułki, popić filiżankę albo dwie ziół. Dietę obserwować, raczej wieczerzy nie jadać. Zimna rannego i wieczornego się chronić trzeba, jako też i wszelkich alternacyów”

[A. Czerpiński do Marianny z Kątskich Potockiej, AGAD, APP  sygn. 318. 2., Warszawa, 20 X 1765, k. 409].

Zobacz także:

T. Brzeziński: Historia medycyny. Warszawa 1995

U. Kicińska, Codzienne sprawy w kręgu dworu Marii z Kątskich Potockiej (zm. 1768). Zarys problemu na podstawie korespondencji kierowanej do starościny lwowskiej w latach 1765-1766, „Saeculum Christianum. Pismo Historyczne”, t. 29, 2022, t. 2, s. 162-177.