Przejdź do treści

logo Narodowe Centrum NaukiProjekt realizowany w ramach grantu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki nr UMO-2021/41/B/HS3/00253

Lubomirska Urszula z Branickich

Lubomirska Urszula z Branickich
Urszula z Branickich, Lubomirska mal. Augustyn Mirys, Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu

Rodzice: Katarzyna Scholastyka z Sapiehów (zm. 1720) i Stefan Branicki (zm. 1709), wojewoda podlaski

Mąż: Jan Kazimierz Lubomirski (zm. 1737)

Lubomirska Urszula z Branickich (1697-1776) była siostrą Jana Klemensa Branickiego, Elżbiety z Branickich Tarłowej, wojewodziny lubelskiej, Krystyny z Branickich Sapieżyny. W 1724 r. poznała Jana Kazimierza Lubomirskiego (zm. 1737), który porzucił służbę w zakonie maltańskim i poślubił Urszulę 11 XI 1725 r. w Białymstoku, w pałacu jej brata. W Bolimowie urodziło się książęcej parze pierwsze dziecko, co wiadomo z listu bliżej nieznanej Tuszyńskiej – „Tu u nas nic osobliwego nie słychać, Państwa bardzo mało, Książę starosta bolimowski jest w Bolimowie i sama Księżna Jej Mość, ma tam połóg swój odprawiać”. Być może tu przyszły na świat dzieci książęcej pary – Franciszek i Anna, które zmarły przed osiągnięciem dorosłości. Kolejne dziecko – córka Maria – urodziła się 8 VIII 1730 r., zaś między 1731 a 1735 r. pojawił się na świecie ich syn Antoni. Mąż Lubomirskiej- Jan Kazimierz zmarł niespodziewanie między majem a czerwcem 1737 r. i został pochowany u reformatów w Rzeszowie. Urszula nigdy nie wyszła ponownie za mąż, utrzymywała stałe i ożywione kontakty z siostrą Elżbietą z Branickich Tarłową (zm. 1746) i bratem Janem Klemensem Branickim, którego często odwiedzała w Białymstoku. Prowadząc bardzo intensywne życie towarzyskie była dla brata źródłem informacji i plotek, podobnie, jak kilka lat później jej córka Maria. Letnie miesiące 1744 r. spędziła wraz z bratem w Warszawie, uczestnicząc w licznych zabawach i spotkaniach towarzyskich. Wspólnie z bratem przyjmowała w Białymstoku króla Augusta III w zastępstwie swojej bratowej Barbary z Szembeków, z którą Branicki się rozwiódł.  Na ten okres przypada czas dużej aktywności i mobilności księżnej, która odwiedzała zaprzyjaźnione rodziny – Tarłów, Sapiehów, Lubomirskich (Joannę von Stein i Jerzego Ignacego). W 1749 r. wyjechała wraz z córka Marią do Pragi i Cieplic, z podróży powróciły dopiero w 1752 r. W czasie tego pobytu poznały cesarzową Marię Teresę, o której otrzymała Order Krzyża Gwiaździstego.  Pod koniec lat 50. XVIII w. Urszula Lubomirska zakupiła przy pomocy krewnego męża – Antoniego Lubomirskiego – sąsiadujące z jej dobrami dziedzicznymi starostwo bratkowickie i aktywnie przystąpiła do rozbudowy gospodarczej swoich dóbr. Była przecina elekcji Stanisława Augusta, Sprzyjała konfederatom barskim. Ostatnie lata życia wypełniły jej liczne procesy majątkowe. Zmarła 6 V 1776 r

Dwór:

Po wykupieniu królewszczyzny – starostwa bolimowskiego – Lubomirscy zamieszkiwali w Bolimowie, a od 1727 r. w Głogowie Małopolskim, gdzie znajdował się jednokondygnacyjny pałac z ogrodem włoskim. Na początku lat 30. XVIII w. Lubomirscy wybudowali pałac w Rudnej Małej – Rejteradę, służący im jako wiejska rezydencja. Po śmierci męża Urszula Lubomirska stała się dziedziczką Głogowa i wszystkich pozostałych dóbr. Od 1770 r. chętnie spędzała kilka miesięcy w należącym do niej Gdowie k/Wieliczki.

Szerzej o postaci:

R. Borkowski, Głogowska linia drzewa genealogicznego Lubomirskich [w:] Małe Miasta. Dom polski w refleksji badawczej, red. Mariusz Zemło, Białystok – Dynów – Supraśl 2021, s. 259-305