Przejdź do treści

logo Narodowe Centrum NaukiProjekt realizowany w ramach grantu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki nr UMO-2021/41/B/HS3/00253

Nowy artykuł z zakresu badań nad historią dworów prywatnych

Nowy artykuł z zakresu badań nad historią dworów prywatnych
Muzeum Narodowe w Krakowie; www.zbiory.mnk.pl ;MNK III-ryc.-51338;;fot. Karol Kowalik

„Problemy codzienności w środowisku dworskim Konstancji Marianny z Potockich Szczukowej (zm. 1733), podkanclerzyny litewskiej”-tak zatytułowany jest najnowszy artykuł dr hab. Urszuli Kicińskiej, prof. UKEN, który ukazał się w czasopiśmie Almanach Historyczny.

Przełom XVII i XVIII wieku charakteryzował się wzrostem aktywności kobiet w wielu dziedzinach życia publicznego, a zagadnienie to, pomimo że cieszy się coraz większym zainteresowaniem współczesnych badaczy, wciąż nie zostało w pełni opracowane. Nadal brakuje bowiem studiów dotyczących zaangażowania się szlachcianek i magnatek w kierowanie rodzinnym majątkiem i ich zabiegów mających na celu jego utrzymanie i pomnożenie. Do grona owych zaradnych i przedsiębiorczych dam zaliczyć należy Konstancję Mariannę z Potockich Szczukową (zm. 1733), żonę Stanisława Antoniego Szczuki (zm. 1710), podkanclerzego litewskiego. Konstancja Marianna wychowywała się na dworze Marii Kazimiery (zm. 1716), dlatego znajdowała się w bliskich stosunkach zarówno z królową, jak i z królewiczami Sobieskimi. Ponadto pozostawała w ścisłych relacjach z ciotką od strony ojca – trzykrotną wdową Anną z Potockich Stanisławską (zm. po lutym 1695), wojewodziną kijowską, która wprowadziła ją w świat intryg dworskich. Wspomniane znajomości otworzyły Szczukowej wiele znaczących kontaktów towarzyskich, które pomogły jej w dorosłym życiu prowadzić szeroką działalność publiczną i patronacką. Na potrzeby niniejszego artykułu przeanalizowano różnorodny materiał archiwalny: korespondencję (głównie ekonomiczną), rachunki dworskie, umowy arendarne, inwentarze dóbr oraz supliki, a uzyskane na ich podstawie informacje posłużyły do przedstawienia codziennych obowiązków i poczynań podkanclerzyny litewskiej związanych z zawiadywaniem majątkiem Szczuków, utrzymaniem ich dworu oraz ukazania relacji Konstancji Marianny z poddanymi, w których oczach postrzegana była ona jako sprawiedliwa i miłosierna dobrodziejka.

 

LINK DO ARTYKUŁU

Aktualności

Zobacz więcej na naszym facebooku

Uniwersytet w Groningen zaprasza badaczy historii nowożytnej na konferencję: Building Peace. Transitional Justice in the Early Modern World. Organizatorzy proponują refleksje nad tym w jaki sposób w epoce nowożytnej rozumiano terminy takie jak "pokój" czy "sprawiedliwość", co oznaczało "żyć w pokoju" i jak ów pokój można było utrzymać. Celem konferencji jest zmiana dotychczasowego rozumienia świata nowożytnego – nie tylko jako okresu nieustannego konfliktu, ale także jako swoistego "laboratorium" wysiłków na rzecz budowania pokoju. Zgłoszenia są możliwe jeszcze do 15 Maja.Szczegółowe informacje na stronie organizatora: www.histj.com/conference.html ... See MoreSee Less
View on Facebook
Polecamy Państwa uwadze najnowszy, niezwykle ciekawy artykuł prof. Bożeny Popiołek, zatytułowany: Pierścienie, bransolety, rękawiczki i wachlarze w szlacheckich regestrach zakupów i inwentarzach ruchomości jako wyraz osiemnastowiecznej mody i prestiżu, który ukazał się właśnie w tomie Jak na dłoni, t. IX: Rzeczy piękne, red. M. Wrześniak, N. Mojżyszyn, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2024.Popularność wszelkich ksiąg majątku ruchomego wzrosła zwłaszcza w XVII i XVIII w., kiedy stały się one nieodłącznym elementem wszelkich postępowań spadkowych czy umów małżeńskich. Inwentarze mobilne sporządzali przedstawiciele wszystkich grup społecznych, niezależnie od ich zamożności. Wśród przedmiotów rejestrowanych ważne miejsce zajmowała biżuteria – pierścionki, bransoletki, gałki, a także broszki, medaliony, kolczyki i zapinki. Kolekcje różnorodnej biżuterii świadczyły nie tylko o zamożności ich właścicieli czy zajmowanym przez nich statusie społecznym, ale także o upodobaniach artystycznych osób noszących wartościowe rzeczy. Podobnie jak w przypadku ubrań czy innych przedmiotów, biżuteria była wyrazem przemian kulturowych w obrębie starego społeczeństwa.Pozycja dostępna jest na stronie wydawnictwa UKSW ... See MoreSee Less
View on Facebook
Nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie ukazała się właśnie monografia: MONARCHS’ COURT –PRIVATE COURT. The Evolution of the Court Structure from the Middle Ages to the End of the 18th Century. Redaktorzy tomu: Bożena Popiołek, Urszula Kicińska, Anna Penkała-Jastrzębska.Przygotowana monografia jest próbą analizy europejskich środowisk dworskich w kontekście przemian strukturalnych i kulturowych, które zachodziły zarówno w otoczeniu panujących władców, jak i w kręgach prywatnych od średniowiecza po schyłek XVIII wieku. Dwór, niewątpliwie, niezależnie od osoby patrona czy patronki, był interesującą strukturą administracyjną, ekonomiczną i kulturową, która wywarła silny wpływ na organizację społeczeństwa europejskiego w epoce przedindustrialnej. Struktura europejskich dworów panujących ulegała stałym fluktuacjom, zmieniała się ich organizacja, skład osobowy i rola, jaką pełniły. Dwór był ważnym organizmem administracji państwowej, dysponentem urzędów, dóbr i środków, ale i kreatorem nowych wartości kulturowych, miejscem edukacji młodzieży i drogą społecznego awansu, rozkwitu karier urzędniczych i politycznych. W dużej mierze ich liczebność, skład i etykieta zależała od możliwości finansowych, a także struktur ustrojowych państw, w których funkcjonowały. W miarę upływu czasu i kształtowania się nowych struktur dworów monarszych czy arystokratycznych, będących formą wyrazu elitarnych wartości, nowej estetyki i mody, dwór stał się nie tylko elementem władzy, ale i prestiżu i wyrazem zamożności, przynależności do określonej grupy społecznej, posługującej się spójnym systemem znaków, gestów, kodów kulturowych przekładających się na wspólnotę zachowań, modeli wychowawczych i ceremoniałów.Link do wydawcy: ksiegarniaup.pl/monarchs-court-private-courtprivate-court-the-evolution-591786 ... See MoreSee Less
View on Facebook